निष्पक्ष र विश्वसनीय खबरको सँगालो 
Khabar Punja
७ मंसिर २०८१, शनिबार
तनहुँ : तनहुँको आँबुखैरेनी गाउँपालिका–३ मा स्थापना गरिएको विषादी अवशेष दु्रत विश्लेषण प्रयोगशालाका प्राविधिक सहायक दिनकरमणि आचार्य आफै सडकमा निस्किएर तरकारी बोकेका सवारी रोक्नुहुन्छ । तरकारी बोकेर आएको गाडीमा विषादीको मात्रा परीक्षण गर्न उहाँ आफै नमूना सङ्कलन गर्नुहुन्छ । आचार्यको दैनिकी विगत डेढ वर्षदेखि यसरी नै चलिरहेको छ ।
विषादी अवशेष दु्रत विश्लेषण प्रयोगशालामा एक्लो प्राविधिक भएकाले उहाँलाई यो कामको बाध्यता छ । एक्लो कर्मचारीको भरमा प्रयोगशाला सञ्चालन हुँदा समस्या भइरहेको आचार्यले बताउनुभयो ।
तरकारी लगायत खाद्यान्नमा हुने विषादी न्यूनीकरण गर्दै विषादीरहित तरकारी प्रदेशभित्र भित्र्याउने उद्देश्यले गण्डकी प्रदेशको भूमि, व्यवस्था कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयले विसं २०७६ वैशाख ८ गते गण्डकी प्रवेशको प्रवेशद्वार आँबुखैरेनीमा उक्त प्रयोगशाला स्थापना गरेको थियो । स्थापनाकालदेखि नै आचार्यले तरकारीमा विषादीको मात्रा परीक्षण गर्दै आउनुभएको छ ।
“हालसम्म अन्य कर्मचारीको व्यवस्था नहुँदा एक्लै काम गरिरहेको छु, सबै काम एक्लै गर्नुपर्दा समस्या हुने रहेछ,” आचार्यले भन्नुभयो, “तरकारीको नमूना सङ्कलन गर्नेदेखि परीक्षण गर्नेसम्मका काम गर्नुपर्छ ।” विशेषगरी रातको समयमा तरकारी बोकेका सवारी प्रदेश भित्रिने भएकाले रातिको समयमा प्रयोगशालामा विषादीको परीक्षण हुँदै आएको छ । “कार्यालयमा म बाहेक एक जना महिला कर्मचारी कार्यालय सहयोगीको रुपमा हुनुहुन्छ,” आचार्यले भन्नुभयो, “उहाँलाई रातिमा काममा बोलाउन पनि अप्ठ्यारो भएकाले सबै काम एक्लै गर्दै आएको छु ।”
तरकारीमा विषादी भए÷नभएको परीक्षण प्रयोगशालामा २० मिनेटमा हुने गर्दछ । ३५ देखि ४५ प्रतिशत भन्दा बढी विषादी भए उक्त तरकारीलाई क्वारेन्टिनमा राखिन्छ । “त्यस्ता तरकारी तीनदेखि चारदिनसम्म क्वारेन्टिनमा राखेर तीन दिन नै पुनः परीक्षण गरिन्छ, त्यसबीचमा विषादीको मात्रा घट्यो भने तरकारी पठाउने नभए नष्ट गर्ने गरिएको छ,” आचार्यले भन्नुभयो, “४५ प्रतिशत भन्दा माथि आयो भने क्वारेन्टिनमा राखेर दुई पटक परीक्षण गरिन्छ, त्यसबीचमा पनि विषादीको मात्रा नघटे नष्ट गरिन्छ ।”
एक्लै हुँदा समस्या भएपछि कर्मचारीको दरवन्दी थप गर्न मन्त्रालयमा अनुरोध गरिएको आचार्यले बताउनुभयो । “मन्त्रालयमा पटक पटक यस बारेमा जानकारी गराएको छु,” उहाँले भन्नुभयो, “चालु आर्थिक वर्षमै कार्यालय व्यवस्थापनको काम हुने र कर्मचारी दरबन्दी थप हुने आशा छ ।” अस्थायी रुपमा स्थापना भएको प्रयोगशाला स्थायी रुपमा सञ्चालन गर्न प्रकृया शुरु भएको आचार्यले बताउनुभयो ।
लकडाउनपछि पुनः शुरु भयो परीक्षण
कोभिड–१९ का कारण भएको बन्दाबन्दीका कारण रोकिएको विषादी परीक्षण शनिबारबाट पुनः शुरु भएको छ । शनिबार ६ वटा सवारी साधनमा ल्याइएका तरकारीको विषादीको मात्रा परीक्षण गरिएको छ । परीक्षण गरिएका तरकारी विषादीरहित पाइएको छ ।
“पहिला नियमित परीक्षण हुँदै आएकामा लकडाउनका कारण समस्या भएर रोकिएको थियो,” उहाँले भन्नुभयो, “अब नियमित सुचारु हुन्छ ।” आचार्यका अनुसार एकदिनमा बढीमा २० वटा सवारीमा ल्याइएका तरकारीको विषादीको मात्रा परीक्षण गरिएको छ । आँबुखैरेनी गाउँपालिकाको मुख्य बजारमा भाडामा लिएर कार्यालय सञ्चालन हुँदै आएको छ ।
प्रयोगशाला स्थापनाको क्रममा भूमि, व्यवस्था, कृषि तथा सहकारीमन्त्री लेखबहादुर थापा मगरले प्रयोगशालाका लागि तत्कालै कर्मचारीको व्यवस्था गर्ने प्रतिबद्धता जनाउनुभएको थियो । तर कार्यालय स्थापनाको डेढ वर्षसम्म पनि प्राविधिक थप हुन सकेको छैन ।
प्रयोगशालामा गण्डकी प्रदेश भित्रिने कुखुरा, माछा, मासु तरकारी लगायतका खाद्य पदार्थ परीक्षण गर्ने लक्ष्य राखिएको थियो । सरकारले स्याङ्जाको गल्याङ नगरपालिकाको मालुङ्गामा समेत प्रयोगशाला स्थापना गरेको छ ।
तनहुँको आँबुखैरेनी र स्याङ्जाको मालुङ्गामा स्थापना भएको दु्रत विषादी अवशेष परीक्षण केन्द्रलाई स्रोत साधन सम्पन्न बनाउन प्रदेश सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा रु दुई करोड ९९ लाख बजेट विनियोजन गरिसकेको छ । प्रयोगशालालाई पशुपंक्षी रोग नियमन गर्ने प्रयोगशालाको रुपमा समेत सञ्चालन गर्ने सरकारको लक्ष्य छ ।
फाइल तस्वीर
