Khabar Punja

सामाजिक सञ्जाल भनेको एउटा सञ्जाल हो जसमा संसारको कुनै एउटा कुनामा रहेको व्यक्ति संसारको अर्को कुनै ठाउँमा रहेको व्यक्तिसंग सिधा सम्पर्कमा रहन सक्छ । अर्को शब्दमा भन्नु पर्दा विभिन्न यन्त्र तथा प्रविधिको प्रयोग गरेर श्रव्य , दृश्य,  तथा श्रव्य दृश्यका सामाग्री मार्फत अध्ययन लगायत अन्य कुराको लागि प्रयोग गरिने सञ्जाल सामाजिक सञ्जाल हो । सुचना प्रविधिमा सामाजिक सञ्जालको प्रयोग गरेर हामीले नयाँ विषयबस्तुको खोजी गर्दा छिटो, सहज र कुशल तरिकाले ज्ञान प्राप्त गर्न सक्छौँ ।

पछिल्लो समय मानिसहरुले सामाजिक सञ्जालको प्रयोग गरेर आफ्नो ज्ञानको दायरालाई फराकिलो बनाएको देख्न सकिन्छ । त्यसको साथ साथै सामाजिक सञ्जालको द्रुततर विकासले मानिसको जिवनमा निकै परिवर्तन ल्याइरहेको छ भने यसले मानिसलाई संसारको अर्को कुनामा रहेको कुनै अर्को व्यक्तिसंग सिधा सम्पर्कमा रहनका लागि मदत गर्दछ । यसले नयाँ विषयबस्तुको खोजीमा सघाउन लगायत नयाँ ज्ञानको क्षेत्रसँग अद्यावधिक हुन मद्दत गर्दछ । हामिले सामाजिक सञ्जाललाई सूचना संकलन , मण्डारण , व्यवस्थापन एवम् सम्प्रेषण गर्ने माध्यमको रुपमा पनि चिनिन्छ । यसको प्रयोग मानिसहरुले कुनै पनि सिप सिकाई, सहजिकरण र नयाँ विषयवस्तुसँग साक्षात्कार हुन गरेका उदाहरणहरु धेरै छन् ।

सामाजिक सञ्जालले हामिलाई ज्ञानको दायरा फराकिलो बनाउँदै अघि बढ्न सामाजिकिकरण प्रक्रियामा सहयोग त गर्छ नै यसको साथै केहि प्रयोगकर्ताको कमजोर मनोवृत्ति र खराव मानसिकताका र आचारणका  कारण दिनप्रतिदिन नकारात्मक क्रियाकलाप पनि हुने गरेको छ । सामाजिक सञ्जालको प्रयोग गरेर अरुलाई गालि गर्ने, नराम्रा टिप्पणिहरु गर्ने जस्ता गतिविधि बढ्दो छ । अरुको नाममा खाता खोल्ने, दुख दिने, धम्कि दिएर मानसिक तनाव दिने जस्ता व्यवहारहरुले सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोग बढ्दो छ । यस्ता गतिविधिहरुले गर्दा मानिसलाई शारिरीक तथा मानसिक असर पार्ने गर्दछ , जसले गर्दा मानिसहरुले आफ्नो अस्तित्व समेत गुमाउन विवस भैराखेका कैयौँ घटनाहरु दिनानुदिन सुनिन थालेका छन् ।

सामाजिक सञ्जाल आफैँमा अभिसाप नभई आधुनिक समयको विज्ञान र प्रविधिले ल्याएको नविनतम उपलब्धि हो । सामाजिक सञ्जाल प्रयोग गर्ने केहि प्रयोग कर्ताहरुले साइवर इथिक्स भन्दा बाहिर गई आफ्ना नराम्रा गतिविधि गराउने, शान्त र सुसभ्य रुपमा रहेको समाजलाई भङ्ग गरी व्दन्द निम्त्याइरहेका छन् । हामि शिक्षित बालबालिकाहरु, समाज परिवर्तनका संवाहकहरुले सहि र गलत छुट्याई समाजको अग्रगामी विकासका लागि अगाडी बढ्नुपर्छ । कानुन बनाएर मात्र नभई कानुनको सहि कार्यान्वयन तर्फ आम नागरीक लाग्नुपर्ने देखिन्छ । नियमक निकायले चुस्त, दुरुस्त र विभेद रहित वातावरणमा मुल्यांकन गरी शान्त र मर्यादित वातावरण निर्माणमा अहम भूमिका खेल्न सक्छ भने आम नागरिकले मानवीयता सम्झँदै हामि सबै नेपाली , नेपाल हाम्रो साझा घर अनि नेपाली हाम्रा दाजु- भाई, दिदि -बहिनी भन्ने भावनाको विकास गर्न आवश्यक छ ।

सुझाव तथा प्रतिक्रियाका लागि Sadikshyaregmi013@gmail.com